Τεύχος 25, Μάρτης 2011

1) Λίγο πριν τη δύση του “αραβικού σοσιαλισμού”: μια απεργία στη Mahalla-al-Kubra το 2008

2) Η αγροτική κρίση, ο παγκόσμιος οικονομικός άξονας Μεγάλης Βρετανίας-Ινδίας-Κίνας και ο καθορισμός του "τρίτου κόσμου"
(μετάφραση από τον πρώτο τόμο του βιβλίου "Globale Krise" του K.H. Roth, 2009)

3) Η μακρά ύφεση του 1873-1896 με τα μάτια των από κάτω: μαζική μετανάστευση-προλεταριοποίηση-εργατικό κίνημα
(μετάφραση από τον πρώτο τόμο του βιβλίου "Globale Krise" του K.H. Roth, 2009)

4) Κρίση χρέους, PIGS και “πειραματόζωα”: κόστος εργασίας ανά τεμάχιο παραγωγής, minijobs και midijobs, “πρωτογενές έλλειμμα”, “οικονομία sandwich”, υποπαραγωγοί και υποκαταναλωτές, το αίτημα για ασφάλεια στις μητροπόλεις



1) Λίγο πριν τη δύση του “αραβικού σοσιαλισμού”: μια απεργία στη Mahalla-al-Kubra το 2008

Ξεσπάνε άραγε οι κοινωνικές εξεγέρσεις, οι ταραχές και οι διαμαρτυρίες κατά της φτώχειας ή οι ανατροπές καθεστώτων σε διάφορα μέρη του κόσμου έτσι ξαφνικά, σαν μια τηλεοπτική είδηση που αγγίζει τη διεθνή δημοσιότητα και μας εκπλήσσει εδώ στον πρώτο κόσμο; Βέβαια τέτοια γεγονότα δεν μπορούν να προβλεθούν. Όσο κι αν μας ξάφνιασαν οι χώρες της Βόρειας Αφρικής το Φλεβάρη του 2011, υπήρξαν αγώνες στο κοντινό παρελθόν που προηγούνται τέτοιων γεγονότων και καλλιεργούν το έδαφος για την επικοινωνία, επαφή και κοινή δράση των υποκειμένων στη βάση της κοινωνίας. Η πλατεία Ταχρίρ δεν είναι προϊόν των κάθε είδους φάτσαμπουκ, blogs κ.τ.λ. όπως απλοϊκά εκθειάζουν όσοι κρύβουν ή αγνοούν τις κοινωνικές αλλαγές που σημειώνονταν εδώ και καιρό.
Οι αγώνες των προηγούμενων ετών στην Αίγυπτο (με όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών!) αφορούσαν συγκεκριμένα κοινωνικά ζητήματα όπως τους μισθούς, τις στεγαστικές συνθήκες, τη μόλυνση του περιβάλλοντος, την αστυνομική βία. Ρόλο έπαιξαν επίσης και κινητοποιήσεις ενάντια στον πόλεμο του Ιράκ το 2003, για το παλαιστινιακό ζήτημα κ.α.

Ο τουρισμός και τα τέλη χρήσης από τη διώρυγα του Σουέζ, και λιγότερο οι εξαγωγές πετρελαίου, αποτελούν τα κυριότερα έσοδα του αιγυπτιακού κράτους.
Βασικές κοινωνικές παροχές από τη “σοσιαλιστική” εποχή του Νάσερ [1] των 50s παραμένουν αλλά σε χαμηλό επίπεδο (νοσοκομεία, χαμηλά ενοίκια για ετοιμόρροπα σπίτια και χρήση γεωργικής γης, επιδοτούμενο ψωμί), ενώ οι πελατειακές σχέσεις παίζουν σημαντικό ρόλο: χρήμα και προσωπικές σχέσεις κινούν το αιγυπτιακό μοντέλο λειτουργίας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο (π.χ. συνδικάτα).
Από τότε που κατασκευάστηκε το φράγμα του Ασουάν το 1970, η γεωργία αποκτούσε όλο και πιο πολύ επιχειρηματικό χαρακτήρα. Σήμερα στο δέλτα του Νείλου δεν υπάρχουν αγρότες ιδιοκατανάλωσης/αυτοσυντήρησης, εκεί εργάζονται πολύ μισθωτοί και μεροκαματιάρηδες εργάτες γης.
Η υφαντουργία αποτελεί τον μεγαλύτερο βιομηχανικό κλάδο της Αιγύπτου. Απασχολεί ένα εκατομμύριο άτομα (το ένα τρίτο των βιομηχανικών εργατών της χώρας), εκ των οποίων 700.000 γυναίκες (δηλ. το 70%!). Από το 2004 η αιγυπτιακή κυβέρνηση προσπαθεί να ιδιωτικοποιήσει εργοστάσια και χρηματοδοτεί με εκατομμύρια δολάρια τη δημιουργία ειδικών βιομηχανικών ζωνών.
Οι λεγόμενες Qualified Industrial Zones (QIZ), όπου σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2005 δούλευαν πάνω από 200.000 εργάτες/ριες, έκαναν δυνατή τη (χωρίς δασμούς) πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ με προϋπόθεση όμως ένα ελάχιστο μερίδιο υλικοτεχνικών προμηθειών από το Ισραήλ.

Αναφέρεται πως από το 2006 έως το 2007 ο αριθμός των απεργιών, των διαδηλώσεων και των διαμαρτυριών είχε διπλασιαστεί.
Η απεργία που ξεκίνησε στις 6 Απριλίου του 2008 στη μεγαλύτερη κρατική αιγυπτιακή υφαντουργία στη Mahalla-al-Kubra στο δέλτα του Νείλου, αποτέλεσε καθοριστικό σημείο και οδήγησε σε διήμερες οδομαχίες μεταξύ χιλιάδων εργατών και της αστυνομίας, όπου τουλάχιστον δύο άτομα έχασαν τη ζωή τους.
Κυριότερα αιτήματα των απεργών ήταν: 1) άνοδος του βιοτικού επιπέδου των εργατών/τριών στην υφαντουργία έναντι του ραγδαία αυξανόμενου κόστους ζωής (π.χ. κρίση ψωμιού λόγω αύξησης της τιμής του εισαγόμενου σίτου), 2) αύξηση του κατώτατου μισθού σε όλη τη χώρα (στις 1200 αιγυπτιακές λίρες=150 ευρώ) που παραμένει στάσιμος από το 1984, 2) αύξηση του επιδόματος τροφίμων στις 150 αιγυπτιακές λίρες, 3) αύξηση των μηνιαίων επιδομάτων τουλάχιστον στο 20% του μισθού, 4) διασφάλιση των θέσεων εργασίας για όσους/σες μετεκπαιδεύονται, και 5) δικαστική αγωγή κατά των διεφθαρμένων μάνατζερ της εταιρίας.
Πιο πριν, το Νοέμβριο του 2007, οι εργάτες της Mahalla είχαν έρθει σε επαφή με εργαζόμενους άλλων δημόσιων και ιδιωτικών επιχειρήσεων, για να κινήσουν το δημόσιο ενδιαφέρον και να φτιάξουν ένα ανεξάρτητο, μη ελεγχόμενο από το καθεστώς, συνδικάτο.
Το κύμα των απεργιών του 2008 ξεκίνησε από την υφαντουργία και επεκτάθηκε σε πόλλους άλλους κλάδους παραγωγής. Έτσι και η λαϊκή εξέγερση το Φλεβάρη του 2011, που θυμίζει πολύ “ιντιφάντα”, συνοδεύτηκε επίσης από ένα κύμα απεργιών.
Σήμερα τα καθεστώτα της περιοχής προσπαθούν να αποκτήσουν ένα “πιο” δημοκρατικό προσωπείο και να γίνουν πιο λειτουργικά για τις ανάγκες του κεφαλαίου μέσα από “οικειοθελείς” παραιτήσεις και ίσως μια δειγματοληπτική κάθαρση. Για την Αίγυπτο π.χ.ανησυχούν και οι στρατηγικοί σύμμαχοί της: το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Από την άλλη η παγκόσμια ναυτική δύναμη που λέγεται Ελλάδα έστειλε στη Λιβύη καράβια για να διασώσει ξένους και έλληνες υπηκόους, θωρακίζει ιδεολογικά τα σύνορά της εναντίον ενός πιθανού κύματος προσφύγων, και αναμένει για το 2011 οφέλη για τον τουρισμό.


[1] Ο Νάσερ μοίρασε την εθνική γη στους ακτήμονες και εθνικοποίησε πολλές ξένες επιχειρήσεις, με πρώτη αυτή που διαχειριζόταν τη Διώρυγα του Σουέζ. Το 1958 ίδρυσε την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία μαζί με τη Συρία, την Ιορδανία και τον Λίβανο σε ένα διακρατικό τύπο εθνικοσοσιαλισμού, η οποία όμως αυτοδιαλύθηκε το 1961.

Ενδιαφέρουσες πηγές στο διαδίκτυο:
- Φωτογραφίες από απεργίες και κινητοποιήσεις κατοίκων στα φτωχά προάστια, στο www.flickr.com/photos/elhamalawy/collections
- Tα αγγλόφωνα blogs: arabist. net/arabawy/ και http://hmlc.katib.org/english
- Underbelly of Egypt’s Neoliberal Agenda στο www.merip.org
- www.labournet.de/internationales/eg.index.



4) Κρίση χρέους, PIGS και “πειραματόζωα”

-Δεν υπάρχουν χώρες πειραματόζωα παρά μόνο επίθεση κατά της παγκόσμιας εργατικής τάξης

Όσον αφορά τις θέσεις διαφόρων αναλυτών ή πατριωτών για την ελλάδα-πειραματόζωο, αρκεί μια ματιά στα μέτρα λιτότητας και τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών σε άλλες εθνικές οικονομίες της ΕΕ. Η κρίση είναι ταξικό ζήτημα και όχι εθνικό, όπως και το ξεπέρασμά της με ευνοϊκούς όρους για το προλεταριάτο, αφού σήμερα η επίθεση του κεφαλαίου εξελίσσεται σε όλες τις χώρες.
Ιστορικά η ήττα της τάξης σε κάποια χώρα ανοίγει το δρόμο για την ήττα και σε άλλες χώρες, όπως αντίστοιχα μια νίκη (ακόμα και μικρή, πράγμα που σπανίζει σήμερα!)
Στην Ισπανία τα μεγαλύτερα συνδικάτα συμφώνησαν στην αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, από τα 65 στα 67 έτη, ενώ έπονται μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.
Στη Μεγάλη Βρετανία, για πολλούς μέχρι πρόσφατα χώρα-πρότυπο του νεοφιλελευθερισμού (βλ. θατσερισμός) που δεν συμμετέχει στο ευρώ, καταργούνται μέσα στην άνοιξη του 2011 500.000 θέσεις εργασίας στο δημόσιο. Ο ΦΠΑ αυξήθηκε από 17,5 σε 20%, ενώ οι προϋπολογισμοί των δήμων περικόπτονται μέχρι 17% και των δημόσιων νοσοκομείων κατά 20%.
Στη Γερμανία ήδη από το 2005 η μεταρρύθμιση τις επιτροπής Hartz επέφερε τις λεγόμενες minijobs και midijobs, δηλαδή δουλειές μερικής απασχόλησης των 400 έως 800 ευρώ μηνιαίως. Επιπλέον παρατηρείται αύξηση της δανεικής εργασίας και μείωση των θέσεων αορίστου χρόνου και πλήρους απασχόλησης. Κατά μέσο όρο οι μισθοί των minijobs και της δανεικής εργασίας ανέρχονται στο μισό των “κανονικών”. Σημαντική ήταν επίσης η αύξηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, όπως π.χ. στις δαπάνες για οδοντίατρο (όπως λέγεται χαρακτηριστικά στη Γερμανία, τόσα σάπια δόντια δεν έβλεπες παλιότερα!). Η επέκταση των μορφών αυτοαπασχόλησης (μπλοκάκι) συνέβαλε επίσης στην ελαστικοποίησης της εργασίας: π.χ. το να εργάζεται κανείς ως αυτοαπασχολούμενος κούριερ με ποδήλατο είναι συνηθισμένο. Επομένως οι γερμανοί εργάτες δεν καλοπερνάνε!

-Παραγωγικότητα και κόστος εργασίας ανά τεμάχιο παραγωγής

Το μυστικό της γερμανικής εξαγωγικής επιτυχίας βρίσκεται στη μείωση του κόστους εργασίας ανά τεμάχιο παραγωγής. Η μείωση αυτή πραγματοποιήθηκε μέσα από την επέκταση ενός τομέα χαμηλόμισθων εργατών και τη μείωση των πραγματικών μισθών. Μεταξύ 2000 και 2008 η παραγωγικότητα της εργασίας στη Γερμανία αυξήθηκε κατά 35%, ενώ ο ρυθμός ανόδου των μισθών ήταν στο μισό του μέσου όρου της ΕΕ. Στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (PIGS) το επίμαχο κόστος ανά τεμάχιο παραγωγής αυξήθηκε κατά 26-33% από το 1999 έως το 2007. Αντίθετα στη Γερμανία το 2005 ήταν χαμηλότερο απ’ ότι το 1995! Άρα η λεηλασία της εργατικής τάξης κατέστησε δυνατά τα εξαγωγικά πλεονάσματα της Γερμανίας.

To 2007 οι γερμανικές εξαγωγές προς Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ιρλανδία (PIGS) αποτελούσαν το 17% του συνόλου τους (μαζί με την Ιταλία το 27,5%) και προς το σύνολο της ΕΕ το 63,4%. Τα τελευταία χρόνια οι εξαγωγές αυτών των χωρών υποχωρούν και αντικαθίστανται από φτηνότερα κινέζικα εμπορεύματα. Και το 2010 το 71% των γερμανικών εξαγωγών πήγε προς την ΕΕ και το 40% προς την ευρωζώνη. Εξαιτίας αυτής της εξάρτησής της από τις (ευρωπαϊκές) εξαγωγές η Γερμανία ανησυχεί εύλογα για μια κάμψη της παγκόσμιας οικονομίας ειδικά στις χώρες της ΕΕ. Για το 2011 προβλέπεται σημαντική μείωση των παραγελλιών από την ΕΕ, ενώ οι χρεωκοπημένες ΗΠΑ έχουν ρίξει κατακόρυφα τις εισαγωγές τους. Που θα πουληθούν τα γερμανικά προϊόντα αν υπάρξει μια σοβαρή επιβράδυνση και στην Ασία (Κίνα), όπου τελευταία αυξάνονται οι εξαγωγές της;

Από τα μέσα των ‘90s μέχρι και την εμφάνιση της κρίσης το 2008, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα παρουσίαζαν μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ. Ήταν όμως μια ανάπτυξη που χρηματοδοτήθηκε με δάνεια (μέσα από τα χαμηλά επιτόκια της ευρωζώνης) και τη φτηνή εργασία των μεταναστών (εξού και η γνωστή φράση έλληνα υπουργού οικονομίας ότι “οι μετανάστες μας βάλανε στην ΟΝΕ”. Στην Ισπανία του κατασκευαστικού οργασμού των ‘90s εργάστηκαν περίπου 4 εκατ. μετανάστες). Σ’ αυτές τις χώρες οι μισθοί αυξάνονταν ταχύτερα από την παραγωγικότητα της εργασίας. Έτσι βρέθηκαν να πιέζονται από δύο πλευρές σε μια κατάσταση “sandwich”. Αυτό σημαίνει η λεγόμενη “οικονομία sandwich”: από τη μία η υψηλότερη παραγωγικότητα της γερμανικής βιομηχανίας και από την άλλη οι χαμηλότεροι μισθοί χωρών όπως η Κίνα.

Η επικρατούσα τάση σήμερα είναι η μερική αντί της πλήρους απασχόλησης. Τα αφεντικά χρηματοδοτούν όλο και λιγότερο τις κοινωνικές παροχές (τον έμμεσο μισθό) και εγκαθιδρύουν έναν τομέα χαμηλόμισθων εργαζόμενων, δηλ. έναν τομέα υποπαραγωγών και υποκαταναλωτών. Σκοπός τους είναι να αναβάλλουν τη σύγκρουση με τους εργάτες στο εσωτερικό του πρώτου κόσμου. Αντί να δηλώσουν ανοικτά ότι ένα μεγάλο μέρος των προλετάριων “περισσεύουν”, τους ωθούν στη μαύρη εργασία ή το έγκλημα σαν συμπληρωματικό/κύριο εισόδημα.

Η Ελλάδα ακολούθησε ιστορικά μια διαφορετική πορεία συγκριτικά με άλλες χώρες. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 βίωσε έναν δικό της “κεϋνσιανισμό” τη στιγμή που στην Ευρώπη ο τελευταίος είτε υποχωρούσε σταδιακά είτε ισοπεδωνόταν στα γρήγορα (θατσερισμός), μεταβάλλοντας άρδην τις κοινωνικές και εργασιακές σχέσεις. Η μεγάλη παραοικονομία (εκτιμήσεις μιλάνε για 30% του ΑΕΠ) με την ανοχή του κράτους, οι υψηλές στρατιωτικές δαπάνες, οι προσλήψεις και οι αυξανόμενοι μισθοί του δημοσίου, και γενικά το αυξανόμενο κρατικό χρέος χαρακτήριζαν μέχρι πρότινος το ελληνικό μοντέλο ανάπτυξης. Εδώ το ζήτημα έχει μια οικονομική και μια πολιτική πλευρά. Αφενός όλα τα παραπάνω χρηματοδοτούνταν με δάνεια, αφετέρου αληθεύει πως έτσι ενσωματώθηκε στο οικονομικό και πολιτικό σύστημα (π.χ. κόμματα) ένα μεγάλο κομμάτι του αγανακτισμένου κόσμου της μεταπολίτευσης. Δόθηκαν ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης, οι οποίες συνεχίστηκαν και στα ‘90s, αυτή τη φορά όμως περισσότερο εις βάρος της παρανομοποιημένης και υποτιμημένης εργασίας των μεταναστών. Τα περί χούντας του ΠΑΣΟΚ, του ΔΝΤ κτλ. που ακούγονται από την άνοιξη του 2010 και δώθε με αφορμή το μνημόνιο και τα μέτρα λιτότητας, είναι φτηνός λαϊκισμός, που διαγράφει το πλέγμα των πολύπλευρων κοινωνικών και πελατειακών σχέσεων σε επίπεδο νομού, πόλης, χωριού, επαγγελματικής τάξης, δημόσιας ή ιδιωτικής επιχείρησης κτλ. Μικρομεσαίες “παραδοσιακές” σχέσεις δεκαετιών δίνουν τώρα τη θέση τους σε μια ραγδαία αναδιανομή του πλούτου προς τα πάνω, σε μια συγκέντρωση της ιδιοκτησίας και της παραγωγής, σε έναν ανταγωνισμό για την επιχειρηματική και υπαρξιακή επιβίωση (σοσιαλδαρβινισμός και κανιβαλισμός).

Όσοι προτείνουν την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σαν έξοδο από την κρίση και αναφέρονται στο παράδειγμα της Αργεντινής, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η τελευταία μπόρεσε να υποτιμήσει το νομισμά της (πράγμα που δεν ισχύει για τις χώρες της ευρωζώνης, γι’ αυτό προτείνεται για κάποιες η έξοδος από το ευρώ) και να ενισχύσει τις εξαγωγές της από το 2003, επειδή τότε η παγκόσμια οικονομία ήταν ακόμα σε τροχιά ανάπτυξης και η φούσκα της αμερικάνικης οικονομίας συνεχιζόταν. Σήμερα η παγκόσμια οικονομία τα πάει χάλια, δεν διαφαίνεται κάπου μια σοβαρή αναπτυξιακή προοπτική, μερίδιο της οποίας θα μπορούσαν ενδεχομένως να πάρουν κάποιες μικρές χώρες. Οικονομικοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι θα χρειαστούν και 10 χρόνια για να αποδώσουν καρπούς οι συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις τη ελληνικής κυβέρνησης.

Από την άλλη, το αγγούρι που σήμερα τρώει η εγχώρια πολυεθνική εργατική τάξη θα συνεχιστεί και με την επαναφορά ενός εθνικού νομίσματος. Μια τέτοια επιλογή θα συμφέρει μόνο το ελληνικό κεφάλαιο και τους πατριώτες συμμάχους του αλα ΚΚΕ (που θέλει να συνδικαλίζει εκτός από μπάτσους και μικρομεσαίους επιχειρηματίες). Οι εργατικοί αγώνες είναι που θα βελτιώσουν το επίπεδο διαβίωσης των προλετάριων και όχι μια νομισματική αλλαγή με σαφή ιδεολογική λειτουργία προς την εθνική ταυτότητα/ενότητα.

-Kερδίζοντας χρόνο: η διάσωση των τραπεζών και η κρατικοποίηση του χρέους

Η δημιουργία του ευρώ περιέχει την αντίφαση μεταξύ μιας κοινής νομισματικής πολιτικής (ΕΚΤ) και διαφορετικών εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών. Επομένως τα διαφορετικά επιτόκια δανεισμού για κάθε χώρα και η εσωτερική υποτίμηση προσπαθούν να αντισταθμίσουν αυτήν την αντίφαση. Όσο όμως τα επιτόκια αποπληρωμής των δανείων είναι μεγαλύτερα από το ρυθμό ανάπτυξης μιας χώρας, η χρεωκοπία είναι αναπόφευκτη ή αναβάλλεται προσωρινά. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ελλάδα κάποια στιγμή θα οδηγηθεί σε αναδιάρθρωση του χρέους*. Έπειτα όμως από ένα hair cut δεν αποκλείονται κερδοσκοπικές κινήσεις δανειστών. Επαναλαμβάνουμε ότι σε μια τέτοια περίπτωση δεν υπάρχει κάποιος αυτοματισμός κοινωνικής δικαιοσύνης για τους προλετάριους ή βελτίωσης της αγοράς εργασίας (μισθολογικά και εργασιακά) όπως πολλοί αφήνουν να εννοηθεί!
Τα εθνικά κράτη κερδίζουν μέχρι τώρα χρόνο σώζωντας τις τράπεζές τους με τους φόρους των κατώτερων στρωμάτων και τις περικοπές, προκειμένου να συγκεντρώσουν χρήμα και να αναπληρώσουν τα χαμένα κεφάλαιά τους/τη ρευστότητά τους ή να διαλέξουν θέση σε υπό διαμόρφωση διακρατικά μπλοκ. Επιβάλλουν μια πιο ανταγωνιστική αγορά εργασίας για να επιβιώσουν στο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Κι όλα αυτά μέχρι να ξεσπάσει μια πολιτική κρίση που θα καθορίσει το μέλλον της ΕΕ και του ευρώ. Για το 2010 προτεραιότητα του ελληνικού κεφαλαίου (και όχι μόνο) ήταν η διάσωση του τραπεζικού συστήματος. Η χρηματοδότηση της Ελλάδας με 110 δισ. δολάρια αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη διάσωση τραπεζικού συστήματος στην ιστορία, μετά απ’ αυτή του αμερικανικού ασφαλιστικού ομίλου AIG με 150 δισ. $ το Σεπτέμβρη του 2008.

-Χάνοντας το έδαφος: το αίτημα για ασφάλεια στις μητροπόλεις

Σε σχέση με τη διαχείριση της κρίσης χρέους (ειδικά της ελληνικής) ακούγονται πολλές αντικρουόμενες “λύσεις” μεταξύ των ευρωπαϊκών αφεντικών (τα περιθώρια στενεύουν, το 2011 ίσως είναι έτος σταθμός για το ευρώ και τα κρατικά χρέη)। Έχουν όμως μια κοινή πολιτική που σημαίνει τον ξεκάθαρο στιγματισμό της εργατικής τάξης με διάφορα προσχήματα: είτε είναι σε επίπεδο ΕΕ οι “τεμπέληδες έλληνες που ζουν πάνω από τις δυνατότητές τους” (σ’ αυτή τη φράση ξέρουμε ότι το ζήτημα δεν είναι εθνικό αλλά ταξικό, και στοχεύει στη διάσπαση των προλετάριων σε κάθε χώρα), είτε είναι οι τσιγγάνοι στη Γαλλία του Σαρκοζύ, είτε είναι οι “τεμπέληδες” επιδοτούμενοι άνεργοι του Βερολίνου που ζουν εις βάρος των εργαζόμενων της πλούσιας Βαυαρίας, είτε είναι οι μετανάστες που δεν θέλουν να ενσωματωθούν στη γερμανική κουλτούρα, είτε είναι οι “μολυσματικοί” ασιάτες μετανάστες και πρόσφυγες που ζουν στην Αθήνα και “χρεώνουν” το σύστημα υγείας (Λοβέρδος!). Η φιγούρα του εξωτερικού εχθρού που καλλιεργήθηκε επίμονα από τις 11/9/2001, δηλαδή του “μουσουλμάνου τρομοκράτη”, πλέον δεν αρκεί για την κοινωνική πόλωση και την ταξική διάσπαση. Σήμερα για τα αφεντικά παγκοσμίως ο εχθρός γίνεται όλο και πιο “εσωτερικός”.


*Μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δε σημαίνει απαραίτητα και λύση, αφού το “πρωτογενές έλλειμμα” (δηλ. το έλλειμα του κρατικού προϋπολογισμού χωρίς την εξυπηρέτηση-αποπληρωμή των τόκων και των χρεών) από μόνο του αγγίζει το 8,5% του ελληνκού ΑΕΠ. Κοντολογίς το κράτος πρέπει να ξοδεύει 8,5% λιγότερα ή να εισπράττει από φόρους περισσότερα προκειμένου να αποπληρώσει τα χρέη του! Ούτως ή άλλως το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών εσόδων προέρχεται από φόρους μισθωτών υπηρεσιών και κατανάλωσης (ΦΠΑ), επομένως κάθε μείωση των κρατικών δαπανών (μεταξύ των οποίων και ο έμμεσθος μισθός, δηλ. οι κοινωνικές παροχές) θα πλήξει κι άλλο την αναπαραγωγή της εργατικής τάξης. Άλλωστε η μαύρη οικονομία και η φοροδιαφυγή είναι πάντα στα χέρια των κυρίαρχων, ειδικά σε αυτή τη γωνιά του πλανήτη απ’ όπου περνάνε στρατηγικής σημασίας (λαθρε-)εμπορικοί οδοί.
Για την αναδιάρθρωση του χρέους ανησυχούν πρωτίστως οι ελληνικές τράπεζες, αφού σε μια τέτοια περίπτωση θα χάσουν σημαντικό κομμάτι της αξίας που θα εισέπρατταν μελλοντικά από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που κατέχουν, κάποιες ίσως χρεωκοπήσουν ή θα αποδυναμωθεί η θέση των θυγατρικών τους στις οικονομίες της ανατολικής Ευρώπης.